Kraaien tellen: hoe verlies tot zelfdestructie leidt

Heel lang dacht ik dat Kraaien tellen een vijf sterren beoordeling zou opleveren. Lucas de Waard schrijft prachtig en subtiel. Humor en verdriet liggen dicht naast elkaar in zijn verhaal. Ik grinnikte en ik werd geraakt. Maar voorbij de helft raakt het verhaal zoek. Veegwagenbestuurder Tobias raakt de weg helemaal kwijt. Dit is pijnlijk en soms ronduit walgelijk om over te lezen. Bovendien is het einde van het boek me te nietszeggend. Mijn hoge verwachtingen werden helaas niet helemaal ingewilligd.

Het leven als veegwagenbestuurder

Tobias ‘Toby’ Gouweleeuw is een veegwagenbestuurder die het liefst met rust gelaten wordt. Hij trekt er iedere dag op uit om de stad schoon te maken. Het leven van Toby lijkt stil te staan. Iedere dag is hetzelfde, maar hij vindt het prima zo.

De stad is nooit schoon. Terwijl ik ergens vuil opruim, wordt er elders nieuw gemaakt. De stad leeft en wordt vies, daar valt niet tegenop te vegen. Het is een geruststellend idee. Er is altijd nut voor mij. Altijd zin. En het hoeft nooit af, omdat het niet af kan.

Ooit studeerde Toby aan de kunstacademie, maar hij stopte met deze studie om veegwagenbestuurder te worden. In zijn veegwagen, Fernando genoemd, voelt hij zich op zijn best.

Verder zonder zus

Toby heeft geen eenvoudige jeugd gehad. In hun gezin draaide alles om de moeder. Ze was ongelukkig en verdween regelmatig enkele weken. Niemand wist waar ze naartoe ging.

Het is dan ook niet toevallig dat Toby en zijn zus Krista ver bij Groningen vandaan wonen. Ver van hun ouders en ver van waar ze zijn opgegroeid. Beide kinderen hebben vuurrood haar en dat schept een band. Krista en Toby beloofden elkaar nooit in de steek te laten – iets wat hun moeder voortdurend deed. Waarschijnlijk is het daarom dat Toby zo’n teruggetrokken leven leeft.

Niet mijn leven binnenkomen, denk ik, niet doen. Het is van mij. Van niemand anders meer.

Wanneer Krista op vakantie in Praag zelfmoord pleegt, weet Toby niet hoe hij met zijn verdriet moet omgaan. Hij is boos omdat Krista hem verlaten heeft. Tegelijkertijd ook verdrietig omdat ze er niet meer is. Ondertussen begint de wereld steeds meer van Toby te verlangen. Dit legt zoveel druk op hem, dat hij destructiever en destructiever wordt. Zo begint Toby een relatie met een verkoopster van een kledingwinkel begint. Voor Toby draait het enkel om seks. Zeer gewelddadige seks.

Zelfdestructie als gevolg van rouw

Tijdens het lezen van Kraaien tellen kreeg ik meerdere keren een ongemakkelijk gevoel. De zelfdestructiviteit van Toby gaat zo ver, dat het pijnlijk is om over te lezen. Evenals de gewelddadige seksscènes. Die vond ik ook niet zo prettig om te lezen.

Desalniettemin was het lezen geen straf. De schrijfstijl van Lucas de Waard is prachtig. Met eenvoudige woorden, weet hij prachtige beelden op te trekken. Bijvoorbeeld deze bespiegeling over herinneringen.

Waarom sommige momenten me voor altijd bijblijven daar waar andere, hoe kostbaar ook, meegenomen worden door de tijd en opgaan in het niets, dat zal me altijd een raadsel blijven.

Het verhaal is ook heel herkenbaar. De vele personages die terloops aan bod komen maken Kraaien tellen ontzettend realistisch – de onderbuurman, het buurmeisje dat altijd alles kapot maakt, de dronken man die tegen een etalagepop praat. Deze details in het verhaal vind ik prachtig.

In Kraaien tellen moet Toby zijn strak gecomponeerde leventje loslaten na het verlies van zijn zus. Hij heeft de wereld altijd met rust gelaten, maar nu wil iedereen iets van hem. Toby blokkeert en gaat in de tegenaanval. Een pijnlijke vertelling van zelfdestructie.

Voor vragen rond zelfdoding kun je terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 en op de website www.zelfmoord1813.be. In Nederland kun je bellen naar 0900-0113 of surfen naar www.113.nl.