Waarom ik literaire initiatieven zoals de Inktaap belangrijk vind

Afgelopen dinsdag werd de Inktaap, een literaire prijs waarvan middelbare scholieren de jury vormen, uitgereikt aan niemand minder dan Martin Michael Driessen voor zijn boek Rivieren. De afgelopen jaren was deze prijs een samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen. Voor het schooljaar 2017-2018 heeft de Vlaamse Overheid beslist dit initiatief niet langer te ondersteunen. Gelukkig kwam er in Antwerpen een opvolger uit initiatief van Jeugd en Poëzie en Villanella: De Inktvinger. Ook bij de Inktvinger zijn het middelbare scholieren die de prijs toekennen aan een auteur uit het eigen taalgebied. Dat doen ze vandaag, donderdag 15 maart.

Literatuur aanraakbaar maken

Ik vind het ontzettend belangrijk dat dergelijke initiatieven het daglicht zien. Hoe kun je van jongeren verwachten dat ze lezen, als je hen niet op een toffe manier in contact brengt met boeken en auteurs? En dat is waar de Inktaap (en de Antwerpse variant de Inktvinger) in uitblinken: literatuur bespreekbaar en aanraakbaar maken. De achttienjarige Audrey, fervent boekenblogster en organisatrice van de Brugse Young Adult Leesclub ‘Dear Book Nerd Book Club‘ las vorig jaar mee voor de Inktaap. “Ik vond het super leuk om eens wat anders te lezen. Young Adult boeken en literatuur verschillen heel veel van elkaar. Dat vond ik een welkome afwisseling.”

De jongeren, die overigens zelf beslissen of ze mee willen doen aan dit project, lezen drie literaire boeken. Dit zijn de winnaars van de ECI Literatuurprijs, de Fintro Literatuurprijs en de Libris Literatuur Prijs. Dit jaar gaat het om de titels Rivieren (Martin Michael Driessen), De tolk van Java (Alfred Birney) en WIL (Jeroen Olyslaegers). Op de slotdag van de Inktvinger – die vandaag plaatsvindt in de Arenberg Schouwburg in Antwerpen – kiezen ook de Vlaamse scholieren gezamenlijk een winnaar. Maar er is meer. Er is een talkshow waarin een aantal afgevaardigden de genomineerde auteurs interviewen op een podium. In de middag kunnen de jongeren diverse workshops volgen, van Slam Poetry tot literair vloggen (gegeven door ondergetekende).

De echte winnaar is de organisatie

Na de workshops is het tijd voor de prijsuitreiking. Zullen de Vlaamse jongeren net als hun collega’s in Nederland Martin Michael Driessen aanwijzen als winnaar? Of gaan ze voor De tolk van Java van Alfred Birney? Of voor  WIL van Jeroen Olyslaegers? Dat zal de tijd vandaag moeten uitwijzen.

Voor mij zit het belang echter niet in de winnaar, maar in de project op zich. Hoe tof is het om jongeren een dag in het teken rond literatuur aan te bieden? Om hen zelf het heft in hand te laten nemen in een talkshow, ze te inspireren met workshops en iedereen een stem te geven in het bepalen van de winnaar. Audrey beaamt: “Het was leuk dat ik dat met mensen van school over boeken kon praten. De sfeer was heel gezellig.”

Als je jongeren op een laagdrempelige en sfeervolle manier in contact kunt brengen met boeken lijkt me dat heel tof. Laat hen zien dat boeken niet saai, suf of ouderwets zijn, maar dat verhalen je toegang geven tot andere werelden. Laat hen kennismaken met auteurs om te ontdekken dat boeken schrijven hard werken is. En laat ze zelf proberen creatief te werken rond woord en boek. Dan zal het met de boekensector ook in de toekomst helemaal goed komen. Ik heb er alle vertrouwen in, dat zolang initiatieven als de Inktvinger bestaan, er altijd jongeren zullen zijn die lezen. En dat vind ik belangrijk.