Aan doodgaan dachten we niet: hoe de dood onverwacht kan toeslaan

Aan doodgaan dachten we niet, de verhalenbundel waarmee Gerda Blees debuteert, omvat tien verhalen die allemaal te maken hebben met de dood – en de manier waarop wij mensen hiermee omgaan. In het dagelijks leven denken we maar weinig aan de dood en als we het al doen is het op sterk geromantiseerde wijze. En dat terwijl de dood, zoals we in deze bundel zien, op ieder moment kan toeslaan. De schrijfstijl is bijna poëtisch en de personages zijn levensecht. Een verzameling mooi geschreven verhalen die je meer dan eens een naar gevoel in je buik zullen bezorgen.

De dood ligt op de loer

Aan doodgaan dachten we niet opent met het verhaal ‘Waterkroos’ over een jongetje met een gedeukte pingpongbal. Het verhaal past heel goed bij de titel van de bundel, omdat geen van de personages aan de dood denkt voor het te laat is. Als lezer zag ik dit einde wel aankomen, maar desalniettemin draaide mijn maag zich om.

‘Naar het oosten’ beschrijft de roadtrip van Maarten, Martijn en Anne. Op de derde dag zegt Maarten: “Als je me niet nu die appel geeft dan sterf ik. En dat meen ik.” Dit zorgt voor een bijzondere spanning in de auto, die sowieso al behoorlijk is opgelopen sinds het onderwerp liefde ter sprake is gekomen. Vreemd en luguber, maar mooi geschreven.

Na het lezen van ‘Blauw, blauw’ moest ik hardop tegen mezelf zeggen dat het maar een verhaal was. Opnieuw wist Gerda Blees me tijdens het lezen een heel naar gevoel te bezorgen. Je weet wat er gaat gebeuren maar je hoopt tegen beter weten in dat het goed afloopt. Brrr. Om stil van te worden.

Leeftijd is onbelangrijk in zake van de dood

Jonathan kiest zijn ellebogen’ is het verhaal waarmee ik kennismaakte met Gerda Blees, omdat ze dit verhaal voorlas op KORT. Een avond met en over het korte verhaal. Nu ik het zelf las, wist het me op dezelfde manier te raken. Het perspectief van Jonathan is schattig en realistisch – kinderen begrijpen meer dan volwassenen denken – terwijl het einde behoorlijk schokkend is.

‘Kleine mis’ vertelt het verhaal van Solenelle, een meisje met een prachtige stem en een eetstoornis. De wij-vorm in het verhaal is heel bijzonder en deze quote is me bijgebleven: “Mooi zwijgend meisje, dat ons alles wat nog meer verkeerd is even laat vergeten.” Ontroerend en wat mij betreft ietsje minder luguber dan de voorgaande verhalen.

In ‘Op reis’ zal het niet lang meer duren totdat de 80-jarige moeder van Elisabeth overlijdt. Daarom besluit Elisabeth nog een keer op reis te gaan met haar aan een rolstoel gekluisterde moeder. We lezen uit het perspectief van de moeder, die nog helder denkt maar enkel kan communiceren door middel van het knipperen met de ogen. En dat wordt nogal vaak mis geïnterpreteerd. Heeft haar dochter wel zulke goede bedoelingen met deze reis?

Mooi en triest tegelijkertijd

‘Vliegtuigstrepen’ is mooi en triest tegelijk. Mijn aandacht werd echter vooral getroffen door het gesprekje met de merel: ‘Hallo, merel,’ zegt Olaf, maar de merel negeert hem. Ze hipt langs de rand van het spoor en pikt een paar kleine takjes tussen de stenen vandaan. ‘Je bent een mooie merel.’

‘Echt vakwerk’ is het meest bizarre verhaal in de bundel en dan heb ik ‘Blauw, blauw’ meegerekend. In ‘Echt vakwerk’ krijgen we te maken met een wel heel benauwende en verstikkende gezinssituatie. Een verhaal om misselijk en boos van te worden. ‘Diepte zien’ wist mij daarentegen het minste te raken van de hele bundel. Ik voelde niet mee met het personage en de afloop van het verhaal raakte me eerlijk gezegd niet.

Het laatste verhaal, ‘Regen en geen regen’, omvat eigenlijk de essentie van deze bundel: in het dagelijks leven denken we maar weinig aan de dood en als we het al doen is het op sterk geromantiseerde wijze. En dat terwijl de dood, zoals we in deze bundel zien, op ieder moment kan toeslaan.

Aan doodgaan dachten we niet is een verzameling mooi geschreven verhalen die je af en toe een naar gevoel zullen bezorgen.