“Ik ben nu te gelukkig om een roman te schrijven” | Nico Dijkshoorn op de Boekenbeurs

De Nederlandse columnist, dichter, schrijver en muzikant Nico Dijkshoorn bracht 11 november (voor het eerst!) een bezoek aan de Boekenbeurs. “In Nederland pakken ze dat veel kleinschaliger aan en moet je de bezoekers echt naar binnen trekken. Hier moeten mensen tien euro betalen om binnen te mogen en staan ze in grote getale aan te schuiven. Wow!”

In juni verscheen Alles & Niets van Dijkshoorn waarin columns uit De Volkskrant, Het Nieuwsblad, ARTIS én het Radio 1-programma Nieuwe Feiten zijn opgenomen. Lieven Vandenhaute, presentator van datzelfde Nieuwe Feiten, stelt vandaag de vragen aan Nico Dijkshoorn.

Nico Dijkshoorn, nu 57 jaar, brak ongeveer tien jaar geleden door als huisdichter in de Nederlandse talkshow De Wereld Draait Door. Dijkshoorn: “Stel dat ik net als Gerard Reve op mijn 23e was doorgebroken, dan zou ik doodsbang zijn. Al die verwachtingen, nog jarenlang jaarlijks een boek moeten schrijven… Nu voelt dit alles aan als een groot cadeau, als een heerlijk toetje. Ik schrijf lekker en ik kan het mezelf niet veel gelukkiger bedenken.”

Naast poëzie en columns heeft Dijkshoorn drie romans op zijn naam staan: De tranen van Kuif den Dolder (2009), Nooit Ziek Geweest (2012) en In Zijn Nabijheid (2014). “Ik heb tot nu toe drie romans geschreven en die moest ik schrijven. Nooit Ziek Geweest gaat over mijn vader, In Zijn Nabijheid over Martin Bril – een fantastische schrijver, maar een genadeloze man – en De tranen van Kuif den Dolder over het dorp dat Nederland is. Dat zijn drie dingen waar ik me druk over maakte.”

In Nooit Ziek Geweest beschrijft Dijkshoorn hoe zijn familie zich schikt naar de nukken van zijn vader. “Mijn vader was iemand die zijn leven lang niemand gezien heeft en alleen maar met zichzelf bezig was. Dat heeft grote invloed op mij en mijn werk gehad. Ik wil niet mijn vader zijn. Ik kijk. Ik zie je. Ik probeer een mens te zijn die bijvoorbeeld op verjaardagen van alle aanwezigen wil weten welk muziekinstrument ze hadden willen spelen en wat ze graag doen in het leven. Schrijven is observeren, schrijven is zien.”

De liefde voor literatuur heeft Nico Dijkshoorn niet van huis uit meegekregen. “Mijn vader was er tot aan het einde van zijn leven trots op, dat hij nog nooit een boek gelezen had. Die begreep daar helemaal niets van.” Toch kwam Dijkshoorn al op 14-jarige leeftijd in contact met poëzie. “Mijn allergrootste held is C. Buddingh’, een lang overleden dichter uit Dordrecht. Zonder hem zou ik nooit geschreven hebben. Voor mij waren zijn gedichten een totale ontdekking – dat poëzie ook een observatie kan zijn.”

Daarnaast wist ook Gerard Reve hem te raken. “Toen ik De Avonden las, was dat als een tik met een hamer op mijn hoofd. Dat boek gaat over iemand die graag leest, die in een arbeidersgezin moet opgroeien. Ik herkende die opgeslotenheid. Dat boek was een bevrijding voor mij.”

Ondanks de serieuze onderwerpen die de revue passeren op zaterdagochtend op de Boekenbeurs, weet de altijd eerlijke Dijkshoorn het gesprek luchtig te houden door zijn eigen schrijfsels te analyseren. “Bij Harry Mulisch was het thema de dood, bij mij is het thema prei. Als ik hier op de Boekenbeurs loop, dan verlang ik diep naar een volkomen onaangepaste vrouw met de verkeerde schoenen aan en een enorme tas met prei. Dat staat bij mij voor onafhankelijkheid, voor overal maling aan hebben.”

Een volgende roman zit er voorlopig helaas nog niet aan te komen. “Als ik heel gelukkig ben komen er columns uit en als ik heel boos ben schrijf ik een roman. Momenteel ben ik te gelukkig om een roman te schrijven.”

Alles & niets – Nico Dijkshoorn (Atlas Contact, 2017). Boekenbeurs 2017: 11 november, geel podium.