De studente: anatomie van een machtsrelatie

Het is 1882. De Studente klopt aan bij De Dokter. Ze is jong en ambitieus, maar vindt nergens een baan omdat de geneeskunde niet voor vrouwen is weggelegd in het preutse Victoriaanse Engeland. De Dokter kan De Studente helpen in haar ambities, door haar te onderwijzen in de anatomie. Niet alleen de Studente draagt een moeilijk verleden met zich mee. Ook De Dokter heeft zijn redenen voor het kluizenaarsbestaan. De Studente vertelt een liefdesgeschiedenis, maar geeft tegelijkertijd een inkijkje in twee beschadigde, op machtsbeluste personages die de liefde voor het menselijk lichaam met elkaar gemeen hebben. Een bijzonder debuut waarmee de schrijfster, Elise Wuyts, genomineerd werd voor De Bronzen Uil.

 

De strijd om macht

De Studente is een vlot lezend boek met een simpele, maar prettige schrijfstijl. Diezelfde schrijfstijl voelt soms wat afstandelijk aan, maar dat past perfect bij de personages. De eerste hoofdstukken ben je vooral geboeid door hen en de bijbehorende machtsspelletjes. Waar komt dit gedrag vandaan? Wat is hen overkomen om in deze situatie te doen belanden?

Wanneer het verleden om de hoek komt kijken, wil je niets liever dan de personages een nieuwe kans geven, maar voor je het weet ligt er een onverwacht einde op de loer. Er zit weinig actie in het verhaal, maar het onverwachte plot weet de lezer te overtuigen het boek vast te houden en door te lezen.

Een koppige jongedame

De Studente is een zeer opmerkelijk personage. Ondanks dat ze voortdurend te horen krijg dat een vrouw niet hoort te studeren, dat een ongetrouwde vrouw niet zo maar bij De Dokter kan intrekken en dat een vrouw nooit dokter zal worden, gaat ze gewoon tegen alle regels in om haar doel te bereiken. Ze is een sterke vrouw die macht afdwingt en op deze manier misschien wel de weg probeert vrij te maken voor andere vrouwelijke dokters.

Belangrijke thema’s in zijn liefde, lust en macht. Enerzijds zijn beide personages op zoek naar intimiteit, anderzijds houden ze graag de touwtjes in handen om zich niet over te geven aan het onbekende of de ander. Complete overgave zien we alleen tussen de lakens, terwijl de personages daarna weer koel of gesloten zijn – zeker in het geval van De Studente. De seksscènes duiden het karakter van zowel De Studente als De Dokter. Haar zoektocht naar macht, alsook ergens de misschien wel onbewuste drang naar intimiteit, wordt ook geuit door de manier waarop zij en De Dokter seks hebben. Het boek slechts enkel een liefdesgeschiedenis noemen doet schrijfster Elise Wuyts echter te kort. Ook thema’s als wetenschap, feminisme, levensvragen en de grens tussen goed en slecht komen aan bod in het verhaal.

Meer dan liefde en seks

Ook de opbouw van de roman is opmerkelijk. Schrijver van het boek is eigenlijk De Dokter, die zijn hoofdstukken afwisselt met dagboekfragmenten van De Studente. Zo heb je enerzijds te maken met een wisselend perspectief, terwijl het anderzijds altijd De Dokter is die het laatste woord heeft. Het onderscheid tussen beide stemmen is helaas niet overal even duidelijk, waardoor je af en toe moet terugbladeren en de draad van het verhaal verliest.

Hoewel het boek vooral draait om De Dokter en De Studente, die beide geen naam krijgen, maken ook andere personages hun opwachting. Vooral het sterrenmeisje, oftewel Anna, weet te raken. Ze lijkt onvoorwaardelijk van De Studente te houden en geeft haar de ruimte zichzelf te ontwikkelen. Ondanks de kleine rol die Anna op deze manier in het verhaal speelt, is ze de enige constante in het leven van De Studente. Misschien zelfs wel de enige die haar onomstotelijk bewijs levert dat ze het waard is om van te houden. Maar het is niet genoeg.

Bijzonder debuut over een intrigerende machtsrelatie in Victoriaans Engeland.