
In de nieuwe rubriek Schoonschrift stelt Canvas auteurs uit binnen- en buitenland aan je voor. Auteurs met een indrukwekkend oeuvre of een bijzondere prijs op hun palmares. Wie is de persoon achter de boeken? En waarom staan bepaalde thematieken centraal in zijn of haar werk? Je ontdekt het hier.
Met Republiek van licht won Andrés Barba de Premio Herralde, misschien wel de belangrijkste literaire prijs voor Spaanstalige literatuur. Tijdens Passa Porta Festival was hij in ons land. Canvas sprak met Barba over zijn schrijverschap, het winnen van de Premio Herralde en zijn nieuwste boek.
Het oeuvre van de Spaanse schrijver Andrés Barba bestaat momenteel uit negen boeken. Slechts twee daarvan verschenen in het Nederlands: Het zusje van Katia (2003) en Republiek van licht (2019).
In 1997 debuteerde Barba met de Spaanse versie van Het zusje van Katia. Wanneer hem gevraagd wordt naar dit boek, antwoordt hij: “Praten over een boek dat ik meer dan twintig jaar geleden schreef, is als praten over een lief uit mijn middelbare schoolperiode. Ik weet niet meer wat de werkelijkheid is en wat ik erbij heb verzonnen.” Een uitspraak die aansluit bij het thema van zijn nieuwste roman. In Republiek van licht onderzoekt Barba hoe we als samenleving een waarheid construeren.

Op Passa Porta Festival sprak Canvas met de Spaanse auteur Andrés Barba. © Marcia van der Zwan.
Leer Andrés Barba beter kennen en ontdek alles over zijn roman Republiek van licht. © Marcia van der Zwan.
Kinderen en jongvolwassenen
In veel boeken van Andrés Barba spelen kinderen en jongvolwassenen een grote rol. Barba: “Ik schrijf graag over leeftijden in een overgangsfase. Wie we zijn wordt op die momenten gedefinieerd.”
In Republiek van licht verschijnen 32 kinderen uit het niets in het stadje San Cristóbal. Ze zijn agressief en verstoren de openbare orde. “Veel volwassenen ontkennen de duistere kant van kinderen. Ze hebben voor zichzelf het beeld geschapen dat kinderen altijd puur en vrolijk zijn, dat kinderen niet gewelddadig kunnen zijn. Maar dat is fictie en geldt niet voor alle kinderen.”

In Republiek van licht verschijnen plotseling 32 kinderen ten tonele die de orde in San Cristóbal verstoren. © Marcia van der Zwan.
Een fictionele stad in de jungle
De stad San Cristóbal bestaat niet echt. En dat is een bewuste keuze van de auteur. “Juist de keuze voor een niet-bestaande stad maakt het verhaal universeel. Het drama had zich overal in Latijns-Amerika kunnen afspelen.”
Republiek van licht had zich in iedere stad in Latijns-Amerika kunnen afspelen.

Republiek van licht’ is een politieke roman over de manier waarop een waarheid geconstrueerd wordt. © Marcia van der Zwan.
Een politieke roman
In Republiek van licht kijkt een gemeentebeambte twintig jaar later terug op de gebeurtenissen in San Cristóbal. Aan de hand van krantenartikels en zijn eigen geheugen probeert hij het verhaal rond de 32 kinderen te reconstrueren. Hoe konden de kinderen de plaatselijke bevolking zo ontregelen?
“Het is eigenlijk een politieke roman, over de manier waarop wij als samenleving een waarheid construeren. Wat is feit en wat is fictie? Door een periode van twintig jaar tussen de gebeurtenissen en het heden te kiezen, komen de inwoners van het stadje dichter bij een reconstructie van de waarheid dan ooit. De tijd schept afstand om op een objectievere manier naar het voorval te kijken.”
Waar ligt de grens tussen feit en fictie?

Met ‘Republiek van licht’ won Andrés Barba de Premio Herralde. – © Marcia van der Zwan.
Ontdek hier de boeken van Andrés Barba

Republiek van licht
Uit het niets verschijnen 32 kinderen in San Cristóbal, een kleine stad in de tropen gelegen tussen de jungle en een rivier. Niemand weet wie deze kinderen zijn en ze spreken een onbegrijpelijke taal. Ze hebben honger, zijn gewelddadig en hebben een ontregelend effect op de bewoners van het stadje. Wanneer vervolgens twee volwassenen worden neergestoken in een supermarkt neemt de angst hand over hand toe. Twintig jaar later schrijft een gemeentebeambte een verslag over de gebeurtenissen van toen, over hoe de bewoners gedwongen werden na te denken over chaos en orde, geweld en beschaving, en hoe ze uiteindelijk de terreur hebben weten te overleven.

Het zusje van Katia
Als iemand haar vraagt wie zij is, zegt ze: “Het zusje van Katia.” Ze adoreert haar mooie, oudere zus, die in een stripteasebar werkt en de kost verdient met haar prachtige lichaam. Op tedere en meeslepende wijze beschrijft Andrés Barba de lotgevallen van de op elkaar aangewezen zusjes, die beiden hun eerste stappen zetten op het bedrieglijke pad van de liefde. Met haar ongegeneerde verlangens en scherpe zintuigen zuigt dit eenvoudige meisje de wereld in zich op en biedt zij anderen troost.
Dit artikel, inclusief video, werd geschreven in opdracht voor Canvas Online en Lang Zullen We lezen. Het artikel werd eerder gepubliceerd op canvas.be.