Confituurwijk: leven en liefhebben in een achterstandswijk

Confituurwijk is een prachtig debuut van Femke Vindevogel. Het hoofdpersonage Marie moet na het overlijden van haar vader op zoek naar een nieuwe thuishaven. Ze komt tegen wil en dank terecht in een achterstandsbuurt. Haar buren maken het haar moeilijk om te studeren voor een belangrijke auditie. Van een muzikale carrière is al snel geen sprake meer. Toch krijgt ze een band met de buurt en haar bewoners. De buurtbewoners, die in eerste instantie karikaturen lijken, krijgen in de loop van het verhaal meer en meer karakter. Ik ging echt meevoelen met hen. Net als met Marie zelf. Confituurwijk laat de lezer lachen en huilen. Vindevogel toont aan dat er altijd hoop is en geeft een kijkje over de muur. De inwoners van achterstandswijken zijn evengoed mensen als jij en ik. Met het hart meer dan eens op de goede plaats. Een aanrader.

Verhuizing naar de Confituurwijk

Na de dood van haar vader verhuist Marie noodgedwongen naar een achterstandsbuurt: de gevreesde Confituurwijk.

Ik verhuisde. En het was een kwestie van moeten, niet van willen. Mijn ouderlijk huis werd verkocht.

Aangekomen in haar nieuwe woonst maakt Marie kennis met een breed scala aan kleurrijke buurtbewoners. Van familie Vetstaart tot indiaan Apache en van de seksverslaafde buurvrouw die ze door de muren heen hoort kreunen tot Anna de grootmoeder op wie Marie altijd had gehoopt. Langzaamaan ontstaan er vriendschappen, maar ook ruzies. Het leven in de Confituurwijk is niet eenvoudig.

Het was niet eerlijk. Vervelende mensen hoorden geen symmetrisch fotomodelgezicht te hebben.

Wanneer Marie dan ook nog eens een oude bekende tegen het lijf loopt, is het toppunt van complexiteit in menselijke relaties bereikt. Samantha en Marie gingen samen naar de gemeenteschool te Hollegem. Soms waren ze vriendinnen, maar meestal maakten ze ruzie. Kunnen ze zo’n twaalf jaar later hun patroon doorbreken? Kiezen ze voor de liefde? Beide dames lijken verliefd, maar toch ook weer niet. In het begin aandoenlijk, maar op een gegeven moment wil je ze gewoon in elkaars armen duwen. Waarom zien ze niet wat de buitenstaander – de lezer – al lang heeft gezien?

Een moeilijke moeder-dochter relatie

Terwijl Marie op zoek gaat naar zichzelf, haar plaats in de Confituurwijk en haar doel in het leven, probeert ze gelijktijdig haar verleden te verwerken. Niet alleen het verlies van haar vader speelt parten, ook de moeder die jaren eerder zichzelf van het leven beroofde blijft zich bemoeien met het leven van Marie. In haar hoofd althans.

Ik was niet de dochter van haar dromen. Zij was een vrouw van porselein, opgevoed door een vrouw van porselein. Ik was bruut aardewerk, haastig in elkaar gedraaid. Ik klom in bomen. Met mijn ruwe randen vernielde ik de dure jurkjes die ze voor me kocht.

De relatie tussen moeder en dochter was nooit eenvoudig. Marie heeft het gevoel dat ze haar moeder al teleurstelde door gewoon zichzelf te zijn. Die angst om haar moeder teleur te stellen, klinkt nog altijd door in haar dagelijks leven.

Ik zei dat ik niet kon dansen – geen leugen, mijn lichaam plooide zich nooit in de richting die ik wou. Tot ongenoegen van mijn moeder, die van haar enige dochter een ballerina wou maken en in de plaats daarvan een bulldozer kreeg die blauwe plekken verzamelde alsof het stickers waren.

De angst om nee te zeggen

Vindevogel schuwt de moeilijke thema’s niet. Marie heeft geen gemakkelijk leven en dat geldt ook voor de meeste buurtbewoners. Toch staan ze altijd voor elkaar klaar. En dat is hartverwarmend. Marie wordt opgenomen in de disfunctionele familie van de Confituurwijk. Ze hoeft niet alleen naar de begrafenis van haar vader en ze krijgt een belangrijke taak: het kinderkoor klaarstomen voor de talentenshow. Hoewel ze hier eerlijk gezegd niet op zit te wachten. Maar nee zeggen is een kwaliteit die Marie nog moet leren.

Ik haalde diep adem en herinnerde me mijn laatste les assertiviteit. Je bent een boom, een stevige beuk. Het hielp niet, dat deed het nooit. Mijn voeten wortelden zich in de aarde uit ongemak, niet uit innerlijke kracht.

Het boek wist me tot tranen toe te roeren – meerdere keren waren zakdoekjes geen overbodige luxe. Maar ik heb ook zeker gelachen om de streken van de bewoners van de Confituurwijk. Dit zorgt voor lucht in het bij vlagen sombere verhaal.

De wens van de wegwerpbeker

Het taalgebruik van Femke Vindevogel is zo beeldend, dat je het boek als een film voor je ziet. Tijdens het lezen heb ik zoveel bijzondere fragmenten genoteerd. Vindevogel overtuigt met eenvoudig lijkende zinnen, prachtige metaforen en originele beeldspraak.

De wind kwam van beneden. Vuil vluchtte de straat uit. Wegwerpbekers vlogen de vrijheid tegemoet. Ik wenste dat ik ook een wegwerpbeker was. Dat ik enkel een klets koffie in mijn buik nodig had om compleet te zijn.

Hoewel het hoofdpersonage en ik nauwelijks iets met elkaar gemeen hebben (buiten het jongensachtige en het niet kunnen dansen), kon ik me toch helemaal inleven in haar verhaal. Al wilde ik haar af en toe wel graag een schop onder de kont geven. Soms wentelt ze zich iets te veel in zelfmedelijden. Bovendien maakt ze de relatie tussen Sam en haar complexer dan nodig. Dit saboteren van het eigen geluk is pijnlijk om te lezen.

Nooit eerder wilde ik zo graag meedrijven in de stroom van middelmatigheid.

Alleen het einde van het boek wist mij niet honderd procent te overtuigen. Al kan ik er moeilijk mijn vinger op leggen waar dit aan zou kunnen liggen.

Leven en liefhebben is aan de durvers, als we Marie moeten geloven. Door haar verhuizing naar de Confituurwijk maakt ze noodgedwongen de stap om te leren voor zichzelf op te komen. Om mensen een eerlijke kans te geven en om zichzelf te vinden. Een bijzonder mooi en beeldend debuut van Femke Vindevogel.

Met dank aan Elkedag Boeken voor het recensie-exemplaar.