Orkaanseizoen: de moord op de Heks en de man-vrouw verhouding in Mexico

Titel
Orkaanseizoen
Oorspronkelijk
Temporada de huracanes
Auteur
Fernanda Melchor
Vertaling
Bart Peperkamp
Uitgeverij
Wereldbibliotheek
Jaar
2020
Pagina's
304

De Heks is dood. Vermoord. De ontdekking van haar lijk in het Mexicaanse dorpje La Matosa ontketent een storm van geruchten en verdenkingen. Orkaanseizoen is een krachtige roman die vele thema’s omvat. Van vrouwenhaat, drugs en seksueel geweld tot homoseksualiteit en sekswerk. Fernanda Melchor onderzoekt de man-vrouw verhouding en stereotypering in Mexico. Een land dat tot in zijn uithoeken wordt geteisterd door geweld, vooral tegen vrouwen.

Orkaanseizoen - Fernanda Melchor

Het dorp en de Heks

In La Matosa, een klein Mexicaans dorpje niet ver van de snelweg naar de olieraffinaderijen, dealen de mannen drugs en verkopen de vrouwen hun lichaam. Aan de rand van dit triestige dorpje staat het huis van de Heks. Geliefd bij de vrouwen en gehaat door de mannen verkoopt ze zelfgemaakte kruidendrankjes. Ze is overigens niet de eerste Heks die dit landhuis bewoont. De positie van de Heks gaat over van moeder op dochter.

Ze noemden haar de Heks, net als haar moeder: eerst heette ze nog de Kleine Heks, toen het oude wijf begon met haar handeltje in genezingen en vervloekingen, en de Heks zonder toevoeging toen ze alleen was achtergebleven, toen, in het jaar van de aardverschuiving.

De moord op de Heks vormt het startpunt voor Orkaanseizoen. Er is weinig bekend over de zonderlinge vrouw, behalve dat ze ooit een fortuin zou hebben geërfd. Na haar dood komen details aan het licht die een beeld schetsen van een diep verdeeld dorp.

Doe nou niet net of je niet weet waar ik het over heb, want je moeder heeft het almaar over de heksenstreken die de wijven van de Excalibur uithalen met die idiote kerels, om ze gek te maken en ze te kunnen beroven of om ervoor te zorgen dat ze helemaal door hen geobsedeerd raken en ze hun een eigen huis geven en weer een fatsoenlijke vrouw van hen maken.

Zo hielp de Heks de plaatselijke vrouwen met kruidendrankjes en medicijnen, alsook bij het plegen van abortus. Daarnaast blijkt de Heks blijkt omringd te zijn geweest door een duistere verzameling jonge mannen op zoek naar cocaïne en goedkope seks.

… en vooral omdat ze uit de buik van slechte vrouwen het zaad had weggerukt dat daar rechtmatig was geplant en omdat ze dat had opgelost door dat gif dat zij, de Oude Heks, voor iedereen die het haar vroeg klaarmaakte, en waarvan zij het recept voor zij stierf doorgaf aan de Kleine, …

Orkaanseizoen - Fernanda Melchor

De dood van de Heks

In de hoofdstukken die volgen op de ontdekking van het lijk leren we verschillende personages kennen die allemaal een rol speelden in de dood van de Heks. Fernanda Melchor gaat niet zozeer op zoek naar de moordenaar, maar naar de omstandigheden die tot de moord hebben geleid.

Zo maken we kennis met Yesenia. Zij geeft haar neef Luismi aan bij de politie omdat ze hem met het lijk van de Heks heeft zien sjouwen. En misschien ook een beetje omdat ze altijd al een slechte band had met ‘het rotjoch die met al zijn streken wegkwam’ en het oogappeltje van haar grootmoeder was. Naast Luismi komt ook zijn handlanger Brando in de gevangenis terecht. Hij wordt gemarteld om te vertellen waar hij de schat van de Heks heeft gelaten. De schat van de Heks die al jarenlang onderwerp is van gesprek in La Matosa.

Alle verhalen en personages zijn met elkaar verbonden en vertellen samen over het levenseinde van de Heks. Wie was de Heks? Waarom was ze zo’n gespreksonderwerp in het dorp? En vooral: waarom moest ze op deze lugubere manier aan haar einde komen?

Orkaanseizoen - Fernanda Melchor

Liefde, geweld en de Heks

Fernanda Melchor bewandelt met haar harde woorden en prachtige zinsconstructies de kronkelende weg tussen tederheid en wreedheid, tussen liefde en geweld. Haar schrijfstijl wordt gekenmerkt door lange zinnen met vele komma’s. Je moet er eventjes aan wennen, maar ik vind het regelrecht prachtig. De zinnen lijken bijna over een orkaankracht te bezitten, woest en rauw als ze zijn. Het enige wat me stoorde aan het taalgebruik, maar dat kan ook aan de vertaling hebben gelegen, is het overmatig gebruik van de uitdrukking ‘Joost mag het weten’. Soms las ik deze zin zelfs meerdere keren op één pagina.

Orkaanseizoen is een boek over armoede, bijgeloof en onwetendheid. Maar vooral ook een verhaal over anders zijn en jezelf durven zijn. Een verhaal waarin pijnlijk duidelijk wordt dat homoseksualiteit nog lang niet overal ter wereld geaccepteerd wordt. Bovendien hebben alle personages een moeilijk leven met elkaar gemeen. Ze zijn verlaten, verdrietig en/of verdoofd. Door op te groeien in armoede zijn de meeste van hen kansloos in het leven.

Orkaanseizoen - Fernanda Melchor

In de geest van de Heks

Uiteindelijk is het de Oude Man die – op de laatste pagina’s van het boek – de Heks ten ruste zal leggen. In mijn hoofd zal dit personage echter nog lang rondspoken.

Ze veroorzaakten veel problemen wanneer ze niet lekker lagen, lekker de een op de ander. Ze voelden zich dan niet op hun gemak en lagen te woelen en dan konden de mensen hen niet vergeten, en zijzelf bleven gevangen in deze wereld en gingen dus rare fratsen uithalen, buitelingen maken tussen de graven, de mensen schrik aanjagen.

Orkaanseizoen is een prachtig geschreven, krachtig en rauw verhaal over vrouwenhaat, verkrachting, homoseksualiteit, sekswerk, man-vrouw verhouding en stereotypering, seks (vaak ingezet als machtsmiddel) en drugs. De verschillende personages vertellen samen het verhaal van de Heks en haar dood. Fernanda Melchor weet met haar verhaal over het dorpje La Matosa het geweld tegen vrouwen in Mexico aan de kaak te stellen. Een bijzonder mooie roman over een leven zonder kansen.

Vragen over seksueel geweld?

Voor vragen en meer informatie over seksueel geweld, hulp bij het verwerkingsproces of een luisterend oor kun je gratis bellen naar de hulplijn 1712. Liever niet telefonisch? Op seksueelgeweld.be vind je alle informatie die je nodig hebt en kun je chatten met medewerkers.

Met dank aan Elkedag Boeken voor het recensie-exemplaar.

Meer leestips?

Schrijf je in voor de nieuwsbrief
en ontvang ongeveer maandelijks verse boekentips!